Uitvoering Participatiewet 2019 in Oirschot door WSD

WSD wordt integraal onderdeel van de teams die de Participatiewet uitvoeren in Oirschot. Een informatieavond gaf inzicht in de voorbereidingen tot nog toe.
De gegeven presentaties gaven mij niet het vertrouwen dat de kwaliteiten van WSD worden toegevoegd aan bestaande Best Known Methods. Samenwerken en Leren moet, maar experimenteren mag niet ten koste gaan van de cliënten. Een dikke vinger van de opdrachtgever (wethouder / raad) aan de pols is geboden !

Op 1 januari 2015 is de participatiewet ingevoerd als vervanging van WSW, jongerenzorg en een deel van de WAJONG wet. De wet regelt de ondersteuning van burgers met een afstand tot de arbeidsmarkt door de gemeenten.  Twaalf gemeenten rond Boxtel hebben besloten de WSD bij de uitvoering hiervan een belangrijke rol te laten spelen. Zie de raadsinformatie brieven onder referenties.

De WSD is een speler op het gebied van arbeidsparticipatie en wil zijn kennis en kunde hierbij beschikbaar stellen. De WSD realiseert zich dat niet iedere gemeente dezelfde invulling nastreeft, maar ook dat standaardisatie van dienstverlening gewenst is. Daarom heeft WSD 3 serviceproducten gedefinieerd : 1) het cafetaria model 2) het 3D keten model en 3) hét participatiebedrijf model en gebruikt in plaats van het woord model, het woord prototype om aan te geven dat deze modellen nog volop in ontwikkeling zijn.

Op 7 november 2018 organiseerde WSD een raadsinformatiebijeenkomst in ’t Spectrum in Schijndel voor bestuurders, ambtenaren en raadsleden van de 12 gemeenten die gebruik willen maken van de diensten van WSD.

Hieronder de powerpoint slides van de presentaties :

Cafetariamodel

• Een minimaal model, waarbij de gemeente uitsluitend die diensten inkoopt, die ze zelf niet of in onvoldoende mate  in huis heeft.
  (Vught)

 

3D ketensamenwerking

• WSD neemt als vaste partner deel aan de lokale teams in het sociaal domein.
• Indien er mogelijkheden zijn tot werk, wordt adequate dienstverlening ingekocht bij WSD.
• De gemeente heeft de regie op de klant, het beleid, de uitvoering, en de financiering op alle gebieden van het sociaal domein.
• De gemeente houdt de volledige zeggenschap en de regie over de budgetten op het terrein van het sociaal domein
  (Oirschot Best Boxtel Oisterwijk Nuenen Son en Breugel, St Michielsgestel)

Hét Participatiebedrijf

• Garantie op werk of dagbesteding voor iedereen met een loonwaarde tot 80%.
• Klantmanager wordt coach.
• Ook aandacht voor het zgn. granieten bestand.
• Scheiding doelmatigheid / rechtmatigheid.
• Verbindingen maken binnen het sociaal domein.
  (Haaren, Meijerijstad)

Presentaties

In 3 sessies werd de essentie van de 3 modellen gepresenteerd door de projectleider die opgesteld staat om het model verder te ontwikkelen en te implementeren.

Er vielen mij de volgende zaken op :

1. De voorzitter van de raad van Toezicht benadrukte dat de gemeenten unaniem de intentie hadden uitgesproken de WSD voor de uitvoering van de participatiewet in te schakelen en de aanwezigen werden dan ook nadrukkelijk uitgenodigd hier invulling aan te geven en er een succes van te maken.
2. Veel aanwezigen lieten blijken dat zij niet op de hoogte waren van inhoud van de modellen. Zij waren blijkbaar niet betrokken geweest bij de reeds gemaakte keuze voor de een of andere methode door hun gemeente (!).
3. De presentaties van de drie modellen waren niet onderling afgestemd en niet opgesteld vanuit een centrale visie en lieten op essentiële punten raden naar de verschillen.  In de wrap-up werd dan ook afgesproken, dat dit zou worden gecorrigeerd, door de 3 modellen nogmaals te presenteren vanuit een standaard framework. De presentaties doen geen recht aan het eindrapport 6 Concept eindrapportage Koers WSD versie30-11-2016
4. Het begrip prototype duidde enerzijds op de bereidheid gaandeweg in te gaan op de aanpassingswensen van de klant (de gemeente), anderzijds op onzekerheid hoe e.e.a. in te richten. Op mij kwam dat amateuristisch over.
5. In de presentatie van het cafetariamodel werd niet goed duidelijk op welk detail niveau “bestellingen” konden worden gedaan en hoe de ermee verbonden kosten konden worden begroot / verrekend. De slides geven geen definitie van het model.
6.  Bij de presentatie van 3D keten samenwerkings model neemt de WSD deel in de lokale teams en biedt adequate diensten aan op het gebied van arbeidsparticipatie. De gemeente is in de lead en bepaalt het beleid en de budgetten.
   Ik bleef achter met vragen als : Wat is de scope van de lokale teams ? Wie is de gemeente ? ISD ? LEV ? Welke voordelen en nadelen heeft het betrekken van WSD in lokale teams (in ieder geval veel kosten en overhead).
   In de presentatie werd het 4G model (Geluk, Gezondheid, Geld, Gezin, concept van Arena Consulting) als uitgangspunt genomen voor de begeleiding van klanten, hetgeen m.i. ver uitgaat boven de scope van de Participatiewet en daarmee tevens de kostenbeheersing zal bemoeilijken. De slides geven aan dat knelpunten weliswaar worden gezien, maar nog geen oplossingen bedacht sl 6 : Bij complexe problematiek is ”1 gezin, 1 plan, 1 regisseur” (nog) niet vanzelfsprekend / (nog) ingericht op zorg en ondersteuning en van nature wat minder op participeren en werk / Privacy-kwesties kunnen integrale dienstverlening in de weg staan).  Sl 7 & 8 geven me niet het vertrouwen dat voortgebouwd wordt op reeds aanwezige ervaring, maar dat men  bij 0 begint.
7. De presentatie van hét participatiebedrijf  was gestoeld op het uitgangspunt dat coaching beter werkt dan dwang.  Het participatie bedrijf richt zich in eerste instantie op cliënten die weer aan het werk willen (de bovenste treden van de participatieladder). Medewerkers van het participatiebedrijf zijn gerekruteerd uit ISD en WSD personeel en hebben zich daarbij mentaal losgemaakt van hun eerdere rechtmatigheid- / doelmatigheidsframe.  Het model differentieert in 3 verschillende aanpakken :  Vitaal, Aktief, Werkt afgeleid van de participatie ladder.  Hoewel dit model goed aansluit op een moderne trend (coaching is beter dan dwang),  bleef enige reserve bestaan ten aanzien van het bereiken van mensen die zonder dwang niet te bewegen zijn.
8. De modellen volgen elk een aanpak / proces. Voor een opdrachtgever (gemeente) is het proces belangrijk, maar het gaat uiteindelijk om het resultaat en de ermee gemoeide kosten. Het is voor mij onbegrijpelijk dat er zo weinig aandacht was voor het beschrijven, meten en rapporteren van het resultaat. De beste vergelijking van de 3 methodes zal achteraf plaatsvinden op basis van de resultaten die de verschillende gemeenten met de door hun gekozen methode hebben bereikt (proof of the pudding).
9. De gegeven presentaties en de slides geven mij niet het vertrouwen dat voortgebouwd wordt op bestaande Best Known Methods aangevuld met kwaliteiten van WSD. Samenwerken en Leren moet, maar experimenteren mag niet ten koste gaan van de clienten. Een dikke vinger van de opdrachtgever (wethouder / raad) aan de pols is geboden !

Referenties

WSD Servicemodellen

Arena Consulting, 4G model
In opdracht van de WSD-groep optimaliseren we de ketensamenwerking in het sociaal domein. Dit doen we voor de gemeenten Nuenen, Son en Breugel, Best, Boxtel, Sint Michielsgestel en Haaren (Noord-Brabant). Nieuwkomers (ook wel statushouders of vergunninghouders genoemd) zijn hierin een belangrijke doelgroep.

Raadsinformatiebrief over voortgang Participatiewet  15-12-2016
Tijdens de informatieve raadsbijeenkomst op 6 september 2016 heeft u als gemeenteraadnog gevraagd aan te geven wat er al in Oirschot is gedaan rondom de Participatiewet. Via deze raadsinformatiebrief brengt het college de gemeenteraad op de hoogte over de actuele ontwikkelingen en we beantwoorden de vragen die gesteld zijn tijdens deze bijeenkomst.

Raadsinformatiebrief Aanbesteding Sociaal Domein; van transitie naar transformatie (20-06-2017)
Op 13 juni 2017 heeft het college ingestemd met het aanbestedingsdocument Sociaal Domein. Hiermee is dus de stap gezet om te komen tot de organisatie en uitvoering van een integrale toegang Sociaal Domein Oirschot. Met deze brief brengen we u graag op de hoogte van het proces en het vervolg.

Raadsinformatiebrief Sociaal Domein van transitie naar transformatie en doorontwikkeling (14-09-2017)

Raadsinformatiebrief over monitoring sociaal domein (18-12-2017)
Om iedere inwoner zich thuis te laten voelen werken we samen met de samenleving en zorgen we voor elkaar. Afgelopen jaren is er veel geïnvesteerd in deze samenwerking en zetten we ons actief in voor samenhang en zelfredzaamheid in de samenleving. Om het effect hiervan inzichtelijk te krijgen is er behoefte aan inzicht en sturing in het sociaal domein. Monitoring is een middel om grip te krijgen op de ontwikkelingen binnen het sociaal domein en om te kunnen sturen op gewenste en bereikte resultaten. Op 19 september 2017 en 14 november 2017 is de Raadswerkgroep sociaal domein geïnformeerd over de voortgang van monitoring in het sociaal domein zoals wij die als college vormgeven. Hierin is een set aan indicatoren, het traject van de doorontwikkeling van de monitor en de doelstellingen in het sociaal domein gepresenteerd. Wij informeren u in deze brief over deze drie elementen. Tot slot geven we, conform de toezegging, in deze brief een toelichting op de toename van het aantal jeugdigen met jeugdzorg

Raadsinformatiebrief sociaal domein december 2017 (10-01-2018)
Via deze raadsinformatiebrief informeren wij u over de voortgang van de implementatie integrale toegang sociaal domein. In oktober hebben wij u een raadsinformatiebrief gestuurd om u te informeren over de gunning aan de LEVgroep per 1-4-2018. Ook heeft u in oktober een krediet beschikbaar gesteld voor het uitvoeren van het implementatieplan. Hiermee investeren wij in het goed neerzetten van een robuuste, toekomst- en resultaatgerichte organisatie van het sociaal domein.

Raadsinformatiebrief over Integrale toegang sociaal domein (11-04-2018)
Via deze raadsinformatiebrief informeren wij u over de voortgang van de implementatie integrale toegang sociaal domein. In december hebben wij u een raadsinformatiebrief gestuurd om u te informeren over het implementatieproces voor de start van de LEVgroep per 1-4-2018. Wij willen u, zoals toegezegd, nu opnieuw informeren over het proces dat we lopen.

 

 

Integratie Nieuwkomer in Oirschot gebaat bij regie van maatwerk

Sinds 2015 hebben zo’n 80 Nieuwkomers en hun kinderen met vluchtelingachtergrond zich in Oirschot gevestigd. Het beleid van de gemeente is neergelegd in het plan van aanpak : Gastvrij Oirschot, Status . . wat nu ? sept 2017 hierin de doelstelling :
Vergunninghouders die in Oirschot wonen zijn, zijn net als onze andere inwoners, zelfredzame burgers die deelnemen aan de maatschappij. Vanaf de start bieden wij passende begeleiding en ondersteuning bij hun integratie, zodat zij zelfstandig en in voldoende mate participeren.
gebruikmakend van Partners:
De gemeente Oirschot werkt met diverse partijen samen. Een aantal belangrijke partners zijn:

• WBO voor maatschappelijke begeleiding, taal café, taalmaatje, participatieverklaringstrajecten en administratieve ondersteuning, –
• Intergemeentelijke Sociale Dienst de Kempen (ISD) en WSD voor werk en inkomen.
• Woningstichtingen Wooninc en Mooiland bij de huisvesting.
• Vrijwilligersinitiatieven en het verenigingsleven dit zijn veelal ad hoc geregelde initiatieven.
• Daarnaast zijn er diverse initiatieven die gericht zijn op het bevorderen van de integratie van vergunninghouders waarbij WBO samenwerkt met diverse partijen zoals lokale ondernemers, Werkplein de Kempen.

Na 3 jaar lijkt het goed om eens te kijken wat de gemeente en partners tot stand hebben gebracht. In de praktijk :

• beperkt de ISD zich tot het verstrekken van uitkeringen, het toezien of voldoende wordt gesolliciteerd, het incidenteel in contact brengen met potentiële werkgevers door Kempenplus en voor de rest het aanmelden van cliënten bij WSD ter “activatie”.
• beperkt de WSD zich tot het aan het werk zetten (activeren) van door ISD gestuurde Nieuwkomers zolang het budget dat de gemeente hiervoor beschikbaar stelt, toereikend is. Zelden komt het tot een duurzame job, zodat de Nieuwkomers na gedane arbeid weer terug komen in de werkloosheid.
• beperkt de WBO/LEV organisatie zich in zijn dienstverlening tot het organiseren van een formulieren spreekuur, bemand door vrijwilligers, voor degenen die moeite hebben met de brieven van de overheid, inkoop van cursussen (fietsen / persoonlijke vorming) die niet leiden tot de gewenste integratie.
  LEV bemoeit zich niet met de kwaliteit van de taalschool waarnaar zij nieuwkomers verwijzen, noch met de voortgang van Nieuwkomers op gebied van taal en participatie.
• beperkt de gemeente zich als opdrachtgever van bovengenoemde partijen tot subsidiëring zonder taakstellende opdracht en feedback over geleverde prestaties, zie bijvoorbeeld het Eindrapport Oirschot wmo Begeleiding.
• beperkt de gemeenteraad zich in haar controle functie door het goedkeuren van budgetten zonder verificatie van prestatieafspraken en het unaniem aannemen van moties HOE betere resultaten te verkrijgen zijn (meer taalles) ipv SMART definiëren en volgen van die prestaties en resultaten door uitvoerenden. Zie ook : Eindrapport Oirschot Wmo Begeleiding hfst 8 : Sturing en Informatie

Het zeker goedbedoelde pleidooi van een CDA raadslid voor meer taal- en andere cursussen is dan ook te beperkt in zijn reikwijdte (zie Oirschots Weekjournaal van 15 mei 2019) . De reactie van wethouder Langens in hetzelfde artikel is ook opmerkelijk : 1) mijn instanties (ISD, WSD en LEV) leveren mij onvoldoende informatie om aanvullend beleid (lees : maatwerk) te kunnen definiëren en 2) voor maatwerk zal er vaak geen budget zijn.

De vrijwilligers van Nieuwkomers Oirschot hebben die informatie gelukkig wel en hebben die dan ook aangeboden aan de wethouder.

Maar de 25 vrijwilligers van Nieuwkomers Oirschot hebben nog veel meer te bieden : maatwerk ! In de pers wordt veel gesproken over een mislukte integratie die teruggebracht kan worden tot 6 hoofdproblemen vanuit het perspectief van de Nieuwkomer,

1. onvoldoende begrip van de berichten van overheidswege
2. onvoldoende motivatie voor en voortgangsbesef bij het doormaken van het inburgeringstraject
3. onvoldoende hulp bij het creëren van een sociaal netwerk
4. onvoldoende besef van rechten en plichten, waaronder eindigheid van de bijstandsuitkering
5. onvoldoende voorbereiding op een werkzaam leven in Nederland
6. onvoldoende begeleiding bij het veroveren van werk

Vrijwilligers in Oirschot hebben zich in de afgelopen 3 jaar gericht op de 6 bovengenoemde hoofdproblemen en met resultaat : 

• 50% van de nieuwkomers heeft taalondersteuning van vrijwilligers gekregen (taalcafe, taalmaatje, bijles).
• 70% van de Nieuwkomer kostwinners zijn door vrijwilligers begeleid bij het vinden van een duurzame baan, i.e kennis en kunde onderzoeken en ontwikkelen, diploma’s laten waarderen, geschikte vacatures zoeken, voorbereiden op werken in Nederland, solliciteren en ondersteunen in de eerste periode.
• 27% van de kostwinners heeft een volledig betaalde baan, 40% een (gedeeltelijk) gesubsidieerde baan
• 60% van de duurzame banen zijn via vrijwilligers behaald, 30% op eigen kracht, 10% via ISD, 0% via WSD,

Wat stelselmatig ontbreekt in geschreven beleid is de component : Coaching van Nieuwkomers op alle 6 genoemde hoofdproblemen door vrijwilligers. 

De genoemde “ad hoc geregelde initiatieven” van Vrijwilligers gaan hier ver boven uit en bieden de gemeente en de Nieuwkomer unieke voordelen qua :

• kennis en kunde, velen hebben jarenlange relevante ervaring.
• persoonlijke benadering en geduld noodzakelijk voor de vertrouwensrelatie met de nieuwkomer.
• kosten : geen (hoewel 1 pizza per jaar op kosten van de gemeente op prijs zou worden gesteld).

Instanties hebben moeite met vrijwilligers. Vrijwilligers laten zich moeilijk sturen.  Een beleid gebaseerd op inzet van vrijwilligers oogt onprofessioneel.
Vrijwilligers zijn echter meestal professionals die zo gemotiveerd zijn dat zij ook zonder salaris hun diensten leveren. Veel van deze onbetaalde professionals hebben zich van LEV afgekeerd, nadat zij daar als kleuters werden behandeld.

Minister Koolmees geeft de gemeente weer de regie over de inburgering / integratie per 2021. De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft die opdracht niet aangenomen : zij wil (veel) meer geld zien van de minister om dit beleid uit te voeren en niet weer te laten mislukken. Maar de vraag is of geld de ontbrekende factor is. Om uit deze impasse te komen is het zaak naar succesverhalen te kijken – onder en ondanks – het huidige beleid en uitsluitend aan te passen, waar het aanpassing behoeft. Wat zeker niet moet gebeuren, maar wel dreigt, is :

• de wethouder en de raad zich opnieuw verontschuldigen voor het feit dat ze geen (stuur)informatie hebben.  Het is zo simpel : doorlooptijd bij het bestijgen van de participatieladder.
• het operationeel zonder eindverantwoordelijkheid en centrale regie werken (de strijd hierover tussen ISD, WSD en LEV is al losgebrand)
• het verder optuigen van instanties die onvoldoende samenwerken en met personeel (blijven) werken, dat tot nog toe geen blijk heeft gegeven van affiniteit met de integratie doelstelling.
• de essentiële bijdrage die vrijwilligers leveren veronachtzamen

Ik beveel de gemeente Oirschot dringend aan de periode tot besluitvorming in october 2019 te benutten om kennis te nemen van de aanpak in gemeenten die al verder gekomen zijn in het vinden van een werkende aanpak, zoals bijvoorbeeld gemeente Haaren, alsmede kennis te nemen van de richting die Vrijwilligers uit de eigen gemeente aanreiken.

Ruud Merks
Nieuwkomers Oirschot is een zelfstandig burgerinitiatief gericht op hulp van Nieuwkomers bij hun Integratie.

Nieuwkomers in Oirschot scoren boven gemiddeld

Vraagt U zich wel eens af hoe het gaat met de nieuwkomers die in onze  gemeente Oirschot zijn komen wonen ?
Wel, het gaat relatief goed met ze !
Velen van hen zijn van “uitkeringsgerechtigde” gepromoveerd tot “kostwinner” en hun integratie in Oirschot verloopt beter dan landelijk, dankzij een intensieve begeleiding door vrijwilligers, natuurlijk gecombineerd met eigen inspanningen.

Sinds 2014 hebben zo’n 120 nieuwkomers een nieuwe woonplaats gevonden in Oirschot. Tachtig volwassenen en 40 kinderen vormen 50 huishoudens. Het merendeel is afkomstig uit Syrië (70%) en Eritrea (20%).

De kinderen hebben het relatief het gemakkelijkst. Zij leren in sneltreinvaart Nederlands dankzij een goede opvang op de Oirschotse scholen aangevuld met bovenschools onderwijs voor nieuwkomer kinderen op Taalbos van SKOBOS
Naarmate nieuwkomers ouder zijn, hebben zij meer moeite met de taal. Probeer je maar eens voor te stellen wat jou overkomt, wanneer je in een land terecht komt, waar je je alleen maar verstaanbaar kan maken in het Arabisch . . .
Nieuwkomers krijgen 6 – 12 uur per week les op taalscholen, hetgeen eigenlijk veel te weinig is. Zij die dit willen, worden in contact gebracht met taalmaatjes, vrijwilligers die hen helpen met spreken, begrijpend luisteren, lezen en schrijven.

De nieuwkomers hebben 3 tot 4 jaar de tijd gekregen het inburgeringsexamen te halen. Naar schatting zullen 70% van hen het inburgeringsexamen binnen die tijd halen en 10% heeft een inburgeringsvrijstelling gekregen.  Dat steekt goed af tegen het landelijk gemiddelde van 50%.

Mooi, maar daarmee loopt 20% wel het risico dat sancties tegen hen worden ingesteld : terugbetalen van de lening, een boete, een korting op de uitkering en geen permanente verblijfsvergunning. Opvallend is dat veel nieuwkomers uit deze groep geen les meer heeft en ook geen taalmaatje heeft. We streven ernaar deze groep mensen te bereiken en te motiveren om het niet op te geven.

Onderhand hebben 60% van de 50 huishoudens een kostwinner die geheel of gedeeltelijk in het  gezinsonderhoud voorziet. Dat is een hele prestatie waar zij trots op mogen zijn en beduidend beter dan het landelijk gemiddelde (13%) zie KIS sept 2018
De groep zonder werk wordt door de professionals van ISD en WSD, maar ook door vrijwilligers, de zogenaamde werkcoaches geholpen bij het vinden van werk. Vrijwilligers maken daar vaak het verschil in het overwinnen van obstakels, zoals beroepskeuze in relatie tot kansen op de arbeidsmarkt, vinden van een geschikte vacature, de sollicitatie, taalvaardigheid op de werkvloer en het behouden van een nieuwe baan.

De vrijwilligers ervaren het begeleiden van een nieuwkomer(gezin) als een dankbare taak en een “geestverruimende” ervaring. We zijn nog op zoek naar enkele “open minded” mensen die 1 of 2 uur in de week beschikbaar kunnen maken voor een nieuwkomer(gezin).

Wil jij ook het verschil voor hen maken ?
Informeer eens vrijblijvend bij nieuwkomers.oirschot.org

Ruud Merks

Participatie Nieuwkomers in Oirschot

Zo’n tachtig volwassen vluchtelingen hebben zich met hun kinderen de afgelopen 2 jaar gevestigd in de gemeente Oirschot.
Vraagt U zich wel eens af : hoe zou het met ze gaan ?

Wel, de gemeente ondersteunt de Inburgering via gemeentelijke instanties ISD en WBO, vrijwilligers helpen hen met taal in het taalcafé en nieuwkomers maken contact o.a. via de Facebook groep Nieuwkomers Oirschot.
Maar in hoeverre voelen de Nieuwkomers zich al thuis in Oirschot, hebben ze al sociale contacten buiten eigen gezin en familie (2), doen ze mee met georganiseerde activiteiten (3), doen ze vrijwilligerswerk (4) en hebben ze gesponsord (5) of betaald werk (6) ?

De bezetting van de treden van de zogenaamde participatieladder (1 – 6) is onlangs in kaart gebracht. Het eerste beeld is dat Nieuwkomers op weg zijn, maar er nog (lang) niet zijn. 

Hetzelfde geldt voor hun taalontwikkeling en de mate waarin ze nog afhankelijk zijn van het wekelijks spreekuur van WBO Vluchtelingenwerk.

De nieuwkomers hebben natuurlijk een forse achterstand in taal en kennis van de Nederlandse samenleving en, last but not least, de gevolgen van de ontworteling uit hun vertrouwde omgeving. Met respect voor hun omstandigheden is het zaak hen te helpen bij het bereiken van hun persoonlijke doelstelling en die van de Nederlandse overheid. Het doel van de overheid is inburgering binnen een periode van 3 jaar na statusverlening en – minder expliciet geformuleerd – dat nieuwkomers, net zo verdeeld zijn over de treden van de participatie ladder, als Nederlanders.  We zijn nu grofweg en gemiddeld, halverwege deze periode en alles wijst erop dat we het doel niet gaan halen. We moeten dus nu iets doen en niet wachten tot iedereen kan constateren dat het doel niet bereikt is.

Er zijn grote verschillen in snelheid waarmee  de participatieladder door nieuwkomers in een gemeente wordt beklommen, maar ook tussen de participatie snelheid van gemeenten onderling.  Het is primair de verantwoordelijkheid van de nieuwkomer om in te burgeren. De gemeente heeft er zelf echter ook groot belang bij dat dit snel gebeurt.

Drie voorbeelden van bovengemiddelde uitschieters : Tilburg,  Nijmegen en ABG (Alphen-Chaam, Baarle-Nassau en Gilze en Rijen) presenteerden hun resultaten op het onlangs gehouden congres van de VNG “Samen doen, van Vluchteling tot Inwoner“.
Deze gemeentebesturen hebben onlangs de regie in eigen hand genomen.
In Tilburg heeft men de inburgering met succes als een projekt georganiseerd. De gemeente geeft onderhand internationaal (Noorwegen, Duitsland, Oostenrijk) lezingen over het succes van deze aanpak.
In ABG stelt men zich tot doel dat na 3 jaar iedereen ingeburgerd is (examengarantie !) en laat hiervoor ketenpartners (voor zorg, taal en werk) optimaal samenwerken en volgt de voortgang op de voet.
In Nijmegen een soortgelijke situatie waarbij gemeente, ROC, een commerciële arbeidsbemiddelaar en regionale bedrijven samenwerken in het aanbieden van leer/werk trajecten met baangarantie. Inmiddels nemen al 140 nieuwkomers succesvol deel aan dit traject.

We kunnen in Oirschot leren van deze initiatieven door :

1. de gemeente te vragen een aktieve(re) rol te spelen, niet louter faciliteren / stimuleren, maar regie nemen voor het bereiken van een ambitieus doel (SMART), te beginnen met het formuleren van dit doel !
2. het werven en organiseren van ketenpartners in het begeleiden naar betaald werk
3. het monitoren van de participatievoortgang en zo nodig corrigeren
4. het werven van vrijwilligers die achterblijvende nieuwkomers willen coachen
5. het motiveren van vrijwilligers om als taal- of praatmaatje Nederlands te oefenen

Ongewenste ontwikkelingen zijn te keren door tijdig bewustzijn en de wil om er iets aan te doen.  Aan beide hoeft het in Oirschot niet te ontbreken !

Pragma : Praktijkvoorbeeld Uitvoering Participatieverklaringstraject

Nederlandse gemeenten krijgen van de centrale overheid in de periode 2016 – 2017, 1000 euro per nieuwkomer voor inburgering en 1370 euro per nieuwkomer voor de invulling van het participatieverklaringstraject. De centrale overheid laat gemeenten vrij in de besteding van dit geld en we zien dan ook een variatie aan doelstellingen en bijbehorende aanpak. In eerdere blogs pleitte ik voor :

• het integraal oppakken van inburgerings- en participatieverklaringstraject,
  zie : participatieverklaringstraject : middel tot inburgeren en participeren
• het onderscheiden van drie fasen in de begeleiding naar zelfredzaamheid (eerste opvang, proactief begeleiden en reactief begeleiden),
  zie : participatieverklaring : wassen neus of zinvol instrument
• een projectmatige aanpak van de inburgering, met bijzondere aandacht voor concreet eindresultaat (doel), transparantie in de nog af te leggen weg naar het einddoel en de rol van de opdrachtgever : de gemeente.
  zie : Inburgering vraagt om een projectmatige aanpak

In dit artikel beschrijf ik met gepaste trots het resultaat van mijn gemeente Pragma in het format van de Praktijkvoorbeelden uitvoering Participatieverklaringstraject van de VNG.

Pragma Aanpak : stap voor stap naar het doel

Samenvatting

In onze gemeente zijn we trots op hoe onze nieuwkomers inburgeren en participeren. We beseffen dat zij het hoofdaandeel hebben in hun inburgering en dat het ons past hen hierin te ondersteunen. De begeleiding door burgers en gemeentebestuur van Pragma is gericht op het, waar nodig, vergroten van de motivatie van de nieuwkomer en het reduceren van de obstakels naar een geslaagde inburgering en participatie.

Doelen

In de gemeente Pragma hebben we ons tot doel gesteld de nieuwkomers zo snel mogelijk te begeleiden naar zelfredzaamheid. We hebben hierbij gekozen voor een projectmatige aanpak, met focus op einddoel, fasering, rollen en verantwoordelijkheden, transparantie in voortgang.
Primair is de nieuwkomer verantwoordelijk voor zijn eigen inburgering en participatie. We nemen hiervoor echter als community en individu medeverantwoordelijkheid, zoals een coach voor zijn coachee.

Activiteiten

In Pagma hebben gemeente, vluchtelingenwerk en vrijwilligers de begeleiding van nieuwkomers naar zelfredzaamheid optimaal verdeeld. De verantwoordelijke wethouder heeft de opdracht aan de welzijnsorganisatie geformuleerd en ziet regelmatig toe op realisering van de doelstelling. De welzijnsorganisatie (afdeling vluchtelingenwerk) neemt de regie van de inzet van mensen (betaald en onbetaald), methoden en middelen.
Vrijwilligers doen het echte werk. Ze doen de eerste opvang in fase 1. Ze werken toe naar zelfredzaamheid van de nieuwkomer door het zoveel mogelijk parallel afwerken van een concrete zgn. weten/kunnen/vinden lijst in fase 2. In de derde fase is er tenslotte een inloopspreekuur voor nieuwkomers voor exceptionele hulp.
De voortgang van de participatie is voor alle betrokkenen zichtbaar, met inachtneming van privacy. Deze transparantie in het bereiken van resultaten (scoreboard) motiveert alle betrokkenen van nieuwkomer en coach tot welzijnsorganisatie en wethouder.
Last but not least trachten we de nieuwkomer zich thuis te laten voelen in Pragma door het organiseren van activiteiten, aangekondigd in een lokale Facebookgroep, met het doel zijn / haar netwerk te vergroten.

Betrokkenen

Wethouder, plaatselijke welzijnsorganisatie en zijn vrijwilligers waaronder nieuwkomers (bijvoorbeeld als tolk), overige vrijwilligers in Pragma

Inzicht in resultaten

We meten ons resultaat niet in percentages “geslaagden” maar in doorlooptijd om te slagen, vanwege het belang van tijdige inburgering / participatie binnen beschikbare tijd en middelen.

De gemiddelde doorlooptijd van eerste opvang in fase 1 is 3 weken,
van het doorlopen van fase 2 (weten/kunnen/vinden) middels proactieve coaching  een zeer korte 15 maanden. Gemiddelde doorlooptijd gesponsorde baan (SD) : 4 maanden,  vrijwilligerswerk 9 maanden, stageplaats 12 maanden, betaalde baan : 18 maanden.
Ad hoc verzoeken om hulp in de Facebookgroep worden binnen 1 week beantwoord.

Contactgegevens

Ik hoop dat mijn gemeente Oirschot binnenkort bovengenoemde aanpak van de gemeente Pragma gaat overnemen. Tot die tijd kunt U kontakt opnemen met RuudMerks1@gmail.com

Inburgering vraagt om een projectmatige aanpak door . . .

Overheid, Welzijnsinstantie (Vluchtelingenwerk), Coach en Inburgeraar

Inburgering en Integratie van Nieuwkomers blijft sterk achter bij ambities.
Een gemeenschappelijk besef bij overheid, media en de vele betrokkenen bij integratie.

Inburgering moet beter, ter vermijding van hoge, jaarlijks terugkerende maatschappelijke kosten, en het kan beter, mits we ons organiseren.

De verantwoordelijk minister Asscher heeft extra maatregelen afgesproken om Inburgering een boost te geven in de vorm van het invoeren van de participatieverklaring plus bijbehorend participatieverklaringstraject en tevens de overheidsbijdrage voor 2016 – 2017 verhoogd van 1000 euro tot 2370 euro per vluchteling. Als investering zeker te rechtvaardigen, als kostenpost (subsidie zonder resultaat garantie) zeker niet.

Interessant is te zien hoe gemeenten omgaan met dit extra geld.
Extra beleidsambtenaren worden aangesteld, bureaus ontwikkelen en geven trainingen en vrijwilligers worden aangezocht om nieuwkomer te begeleiden in het zgn participatieverklaringstraject (pvt). Wat opvalt is in vele gevallen het ontbreken van een concreet en meetbaar doel van het participatieverklaringstraject en het inburgeringstraject.

In dit artikel een pleidooi om de Integratie van Nieuwkomers te zien als een “Projekt” en niet als een “Activiteit“. De bewezen waarde van projectmanagement is dan direct inzetbaar voor het welslagen van de operatie.

De belofte van Projectmanagement

De 6 belangrijkste elementen van goed projectmanagement :

• zet het doel centraal, begint niet zonder, en beoordeelt elke activiteit naar zijn bijdrage aan het doel
• kijkt vooruit (risicomanagement) en zorgt voor tijdige bijsturing als eindresultaat dreigt niet te worden behaald
• voorkomt daarmee verrassingen tav de afspraak : het realiseren van het doel binnen gegeven tijd en budget
• splitst hoofdtaak op in deeltaken en creëert er eigenaarschap voor
• creëert eigenaarschap in de keten opdrachtgever en opdrachtnemer (centrale overheid <> gemeente <> welzijnsorganisatie / vluchtelingenwerk <> maatschappelijk begeleider <> nieuwkomer)

Projecteer bovenstaand op het achterblijven bij inburgering ambities en er zijn vele concrete aanknopingspunten te herkennen.

Het probleem

In 800 gemeenten wordt geëxperimenteerd met invulling van het PVT.
VNG publiceerde onlangs de Best Practices van 13 gemeenten. Opvallend is de verscheidenheid van aanpak, maar bovenal de variatie in concreetheid van de geformuleerde inburgering doelstelling.

Ik zie hiervoor 3 oorzaken :
1. de opdrachtgever, de Centrale Overheid, beschrijft in een brief aan Gemeenten weliswaar het “Waarom” van de participatieverklaring , maar laat het “Wat” onterecht achterwege.
2. Het vraagt (blijkbaar teveel) moed aan politieke opdrachtgevers om concrete, en nog meer om stretched doelen te stellen.
3. Er is een aversie bij uitvoerenden voor tussentijdse rapportages, nodig voor het creëren van inzicht in de inburgerings voortgang.

Alle drie onterecht :
Ad1&2. Overheid laat terecht het “hoe” over aan de gemeenten. Professionals moet je zo weinig mogelijk voorschrijven hoe een doel te bereiken. Het scharnierpunt tussen opdrachtgever (overheid) en opdrachtnemer (gemeente) is de concrete opdracht, de doelstelling. Wat is er op het eind gerealiseerd.  Het liefst in concrete realiseerbare, meetbare termen, met ambitie (stretched), zonder angst om het doel niet 100% te halen. Deze concrete doelstelling ontbreekt en leidt tot onnodige vrijblijvendheid. De moed voor het stellen van doelen wordt nu overgelaten aan lokale politici, die zelden bekend staan om hun entrepreneurship.
Ad3. Het tracken van de voortgang is essentieel voor nieuwkomer, pvt coach en opdrachtnemer (welzijnsorganisatie) om te weten of er bijgestuurd moet worden. Elke serieuze schaatser houdt zijn rondetijden bij, voorspelt daarmee de eindtijd en stuurt tussentijds bij.\

De oplossing : projectmanagement

Dit geeft tevens aan hoe het eenvoudig gehouden kan worden : slechts bijhouden wanneer gedefineerde hectometer paaltjes worden gepasseerd. Een simpele zelf bij te houden checklist moet de aversie van degenen die het werk doen (vrijwilligers) volstrekt kunnen wegnemen en zelfs laten omslaan in trots om de voortgang te laten zien.

Bekende mijlpalen zijn de deelexamens van het Inburgerings examen : Luisteren, Lezen, Schrijven, Spreken, “Kennis Nederlandse Samenleving” en “Orientatie op de Arbeidsmarkt”. Meer fijnmazige hectometerpaaltjes voor basiskennis en vaardigheden zijn nodig om zelfredzaam te zijn (zie een voorbeeld : Weten/ Kunnen / Vinden). De meetlat is pas goed bruikbaar als hij bestaat uit binaire items (ja / nee). De veel gehanteerde meetlat, de “zelfredzaamheidsmatrix” is minder bruikbaar voor het doel vanwege de graduele criteria en onvoldoende specifieke gerichtheid op de benodigde vaardigheden.

Opdelen van het totale traject in deeltrajecten (bijv. taal, omgaan met formulieren, sollicitatievaardigheden) onder begeleiding van verschillende personen is nodig en belangrijk, zolang alles gericht is op het zo snel mogelijk bereiken van het einddoel.

De rol van de opdrachtgever wordt vaak veronachtzaamd. Hij is ultiem verantwoordelijk (accountable) voor  het te behalen resultaat. Als de opdrachtnemer faalt, faalt de opdrachtgever dubbel. Hij mag de schuld niet naar beneden wegschuiven, hij heeft immers de opdracht geformuleerd, de opdrachtnemer geselecteerd, de middelen ter beschikking gesteld en zijn macht gebruikt om knelpunten weg te nemen. Veel projecten falen als gevolg van het onvoldoende nemen van verantwoordelijkheid door de opdrachtgever gedurende het projekt.

Het als een project beschouwen van de inburgering, door inburgeraar, coach, welzijnsorganisatie (opdrachtnemer) en overheid (opdrachtgever) is onmisbaar om de inburgerings ambities te bereiken.

Participatie verklaringstraject

middel tot inburgeren en participeren

De inburgering en participatie van nieuwkomers blijft over de hele linie achter bij ambities en verwachtingen. Verantwoordelijk minister Asscher heeft extra maatregelen bedacht om participatie een boost te geven in de vorm van het invoeren van de participatieverklaring + bijbehorend traject en heeft de overheidsbijdrage voor 2016 – 2017 verhoogd van 1000 euro tot 2370 euro per vluchteling.

Gemeenten zullen alle zeilen moeten bijzetten om de verhoogde overheidssubsidie geen afschrijving, maar een investering te laten zijn.

De Participatie Verklaring (PV) maakt Nieuwkomers bewust van drie grondwaarden in Nederland : Vrijheid, Gelijkwaardigheid, Solidariteit.
Tevens vraagt de PV de Nieuwkomer om te verklaren een actieve bijdrage te gaan leveren aan de nederlandse samenleving (Participatie).
Het participatieverklaringstraject heeft als doel het verinnelijken van nederlandse grondwaarden en het creëren van intrinsieke motivatie bij Nieuwkomers voor Participatie. De effectiviteit van dit traject zal sterk afhangen van de mate waarin deze intrinsieke motivatie wordt gecreëerd door :

• een link naar het reeds bestaande inburgeringstraject
• coaching bij het in de praktijk brengen van het geleerde voor hen die dit nodig hebben en
• een concrete toets of het doel van inburgering is bereikt (proof of the pudding)

Motivatie

In het veel gebruikte ADKAR leer concept, worden 5 stappen voor effectief leren onderkend :

• Awareness : Het bewust maken van een gebrek aan kennis
• Desire : de wil om dit gebrek weg te werken
• Knowledge : het tot je nemen van de noodzakelijke kennis
• Application : het in de praktijk kunnen toepassen van de kennis
• Reinforcement : het vasthouden van de kennis

Dit lijkt triviaal, maar hoe vaak zien we niet in de praktijk, dat stappen 2, 4 en 5 worden overgeslagen. Kennis bijbrengen in een klaslokaal, waarin men onder externe druk is samengebracht, zoals mag worden gevreesd in het geval van de Participatieverklaringstraining, heeft zelden zin.

Wat is er nodig om een nieuwkomer de nederlandse grondwaarden te willen leren kennen, ze bewust te accepteren en wat is nodig om actief bij te willen dragen. Dus niet onder invloed van negatieve drijfveren, zoals boete bij niet verklaren of afwezig zijn op de training, of verlies van uitkering bij niet willen werken ?  Hier wordt geen geringe hoeveelheid moed en kunde gevraagd van de instructeur van de cursus en de participatieverklaringstrajectcoach (klopt, 35 letters).

Inburgeringstraject

Hoewel inburgeringstraject en participatieverklaringstraject als afzonderlijke trajecten zijn ontstaan is integratie van beide zeer wenselijk.

1. om ergerniswekkende overlap te vermijden
2. om theorie en praktijk dicht bij elkaar te houden
3. om het grote doel voor beiden te laten gelden : Actief aan de nederlandse samenleving willen (participatieverklaring) en kunnen (inburgering) bijdragen. Dit vereist een integrale benadering. Bij iedere stap van de inburgering kan worden teruggegrepen op het uitgangspunt dat de participatieverklaring heeft gecreëerd. De motivatie voor de participatieverklaring wordt ontleend aan het in het vooruitzicht gestelde resultaat van de inburgering, te weten waardering krijgen voor de bijdrage aan de samenleving.
4. om het de trajectcoach makkelijker te maken, concrete resultaten te boeken.

De trajectcoach wordt ingezet voor hen die dat wensen en dat nodig hebben. Er wordt toegewerkt naar completering van een curriculum van kennis/kunden/opvattingen (zie als voorbeeld, de weten/kunnen/vinden lijst”). Vanuit een vertrouwensband stimuleert de coach het aanpakken van open items met verwijzing naar grondwaarden en participatieverklaring. Het afvinken van een lijst van opgedane kennis, vaardigheden en inzichten tav waarden is onmisbaar om :

• toe te werken naar het doel (alleen dat wat nog ontbreekt)
• een norm te ontwikkelen van wat nodig is voor inburgering (wat wel, wat niet)
• coaching begrensd in tijd te laten zijn (af is af)

You can bring a horse to the water, you can’t force it to drink !

Iedere docent kent het belang van intrinsieke motivatie.
Inburgering is leren en vormt hierop geen uitzondering.

Participatie Verklaring

wassen neus of zinvol instrument voor de Integratie van Nieuwkomers

• Inleiding
• de Participatie Verklaring, wat is het
• Participatie Verklarings- en Inburgeringstraject, scope en samenhang
• Inburgering, wat is succes voor nieuwkomer en samenleving

Inleiding

De Participatie Verklaring (PV) maakt Nieuwkomers bewust van drie grondwaarden in Nederland : Vrijheid, Gelijkwaardigheid, Solidariteit.
Tevens vraagt de PV de Nieuwkomer om te verklaren een actieve bijdrage te gaan leveren aan de nederlandse samenleving (Participatie).

Ondertekening is verplicht alsmede een training die vooraf gaat aan ondertekening.
ProDemos heeft in opdracht van de overheid een toolbox gemaakt die in 3 uur kan worden getraind.
De training bestaat doorgaans uit uitleg, hands-on oefeningen en discussie met deelnemers.  Van belang is dat de training in de eigen taal wordt gegeven c.q. dat er een tolk aanwezig is om zeker te stellen dat er geen communicatie problemen zijn.

Ondertekening van de PV is verplicht, niet-naleving van de PV wordt niet gecontroleerd en blijft dus ook zonder gevolgen. Dus wordt het document massaal ondertekend.
Is de PV daarmee een wassen neus of toch een zinvol instrument ?
Dat hangt helemaal af van de invulling van het zgn. Participatie Verklarings Traject en het Inburgeringstraject.

De Participatie Verklaring

De participatieverklaring bestaat uit 2 delen. Het 1e deel is een “gezien en akkoord” verklaring :  “Ik verklaar dat ik kennis heb genomen van de waarden en de spelregels van de Nederlandse samenleving en dat ik deze respecteer”
Het 2e deel is een intentieverklaring : “Ik verklaar dat ik actief een bijdrage wil leveren aan de Nederlandse samenleving en reken erop dat ik daarvoor ook de ruimte krijg van mijn medeburgers“.
Naleving wordt als zodanig niet gecontroleerd en de bijzin, “reken erop … ruimte krijgen”, kan zelfs worden gezien als een ontbindende voorwaarde.
Is daarmede de PV waardeloos ?
Ik vind van niet. Hij creëert een ijkmoment waarop de nieuwkomer zich bewust is van zijn rechten en plichten en reduceert mogelijke vrijblijvendheid door een formele ondertekening in een soms officiële setting.

Participatie Verklarings- en Inburgeringstraject

Doel van het Inburgeringstraject en het later ingevoerde Participatie Verklarings traject zijn in hoge mate complementair.
Het Inburgeringstraject beoogt  het verschaffen van benodigde kennis en vaardigheden om achterstand tov nederlanders zoveel mogelijk weg te nemen.
Het Participatie Verklarings Traject heeft als doel het overbrengen van nederlandse kernwaarden en het creëren van intrinsieke motivatie bij Nieuwkomers voor Participatie.
Idealiter gaat het Participatie Verklarings traject vooraf aan het Inburgeringstraject, immers waarden, rechten en plichten worden logischerwijs “bij de ingangsdeur” gecommuniceerd. Bovendien worden de voor geslaagde participatie benodigde vaardigheden sneller geleerd door intrinsiek gemotiveerde nieuwkomers.
Helaas is het PV traject later toegevoegd aan het al bestaande Inburgeringstraject.
Er is echter geen goede reden om beide trajecten niet parallel en liefst geïntegreerd op te pakken (met voorkoming van storende doublures dus).

Inburgering, wat is succes voor nieuwkomer en samenleving

Om bij te dragen aan de nederlandse samenleving is nogal wat nodig : Inburgering (taal, kennis nederlandse samenleving), maar ook de o zo belangrijke aanpassing aan de nederlandse samenleving (ook wel integratie genoemd) om geaccepteerd en gewaardeerd te worden door je omgeving, in het verenigingsleven, met onbetaald of betaald werk.
Het is weinigen gegeven dit helemaal op eigen kracht te doen en gelukkig beschikt de gemeente hiervoor over maatschappelijk begeleiders. De centrale overheid heeft de bijdrage aan de gemeente met de introductie van de PV verhoogd van 1000 euro naar 2370 euro per vluchteling. De gemeenten worden vrijgelaten in de vorm van maatschappelijke begeleiding en is er is dan ook een grote verscheidenheid in aanpak te zien.  Zie VNG rapport, Praktijkvoorbeelden uitvoering Participatieverklaringstraject

Idealiter is de opvang in 3 fasen verdeeld :
Fase 1, eerste opvang : van opvang op het NS station, tot het voorzien in de primaire behoeften : huis, geld, gas water elektra en aanmelden bij voorzieningen zoals school voor kind en volwassene (taal).
Fase 2, pro aktieve begeleiding van de nieuwkomer naar een situatie, waarin hij/zij autonoom de meest voorkomende zaken kan behandelen, of anders gezegd in staat is te participeren.
Fase 3, reaktieve hulp, de nieuwkomer  wordt op zijn verzoek geholpen, hetzij door generieke of door specifiek voor nieuwkomers opgestelde maatschappelijk begeleiders.

Een onderscheidend kenmerk van geslaagde inburgering is m.i. het aanwezig zijn van fase 2, met een concreet curriculum van kennis, vaardigheden en opvattingen, die de nieuwkomer dient te verwerven.
Hoe concreter hoe beter (zie voorbeeld). Een concrete lijst helpt tevens om fase 2, ook wel PV Traject genoemd, zo kort mogelijk te houden.
Veel gemeenten slaan fase 2 over of voeren die slechts beperkt uit, waardoor de integratie met vallen en opstaan in fase 3 plaatsvindt.

Succesvolle integratie is voor de vluchteling het snel doorlopen van fase 2. Voor de gemeente het meenemen van zoveel mogelijk nieuwkomers in fase 2, met voldoende aandacht voor de achterblijvers dus. Dit past geheel in mijn eerdere pleidooi voor een bekorting terugverdientijd inburgering.

In een vervolgartikel breek ik een lans voor het beschouwen van fase 2 als een Project en niet zoals doorgaans het geval is als een Aktiviteit of Proces.  Dit heeft grote voordelen voor alle betrokkenen, van centrale overheid, gemeenten, welzijnsorganisaties, maatschappelijke begeleiders en, last but not least, de nieuwkomer.

Ruud Merks

Bekort Terugverdientijd Inburgering

Op de Slotbijeenkomst van de Asielzoekmachine heb ik mijn ervaringen van de afgelopen maanden gedeeld. Hieronder mijn toespraak.

Namens de Burgerjury wil ik U graag een impressie te geven van de 11 bijeenkomsten die we grotendeels als voltallige jury hebben bijgewoond.

• Wat was de rol van de burgerjury ?
  Als groep burgers alle facetten van de asielproblematiek meekrijgen en onze individuele meningen en ideeën scherpen.
• Waaruit bestaat de burgerjury ?
  Een poging tot representatieve afspiegeling van de Nederlandse bevolking :
  4 personen die  positief staan tegenover het welkom aan vluchtelingen en
  2 die de ontwikkelingen meer kritisch bezien.
  2 leden van allochtone afkomst.
• Wat hebben we gemeen ?
  We hebben het allen als positief ervaren dat we in elkaars aanwezigheid ons beeld hebben kunnen vormen, aanvullen en nuanceren en hierover in openheid van gedachten hebben kunnen wisselen.  In mijn geval : initiatiefnemer AZC-Alert heeft me een aantal zaken scherper laten zien.
  Ergo : Burgerjury : Goed idee !
• Belangrijkste gemeenschappelijke conclusie / aanbeveling :
  1. Ideeën. Het grootste deel van de gegenereerde ideeën (70%) kan worden gerealiseerd zonder verandering van het asielbeleid (met marginale hulp van Overheid en / of Instanties).  Voor 30% is die hulp wel nodig en die vragen we vandaag !
  2. Het asielbeleid is ons beleid (ons = wij Nederlanders).
     Als burgers zijn we medeverantwoordelijk voor ons asielbeleid. Wij hebben democratisch verkozen wie de asielwetten maakt en de regering stimuleert burgerparticipatie. Vele mensen willen vluchtelingen beter geholpen zien worden en proberen de politiek te bereiken voor een beter asielbeleid. Wij staan hier namens jullie allemaal en roepen de politiek op : Neem ons serieus!
  3. Maak de materiële en immateriële consequenties van ons beleid duidelijker en neem voor beide verantwoordelijkheid.

Mijn persoonlijke pitch :
Ik heb heel veel fantastische mensen ontmoet bij de bijeenkomsten, die zich richten op het ideeële : goede en humane opvang van vluchtelingen.

Ik denk dat daarnaast ook een zakelijke benadering van het vluchtelingenvraagstuk, goed is voor vluchteling en een duurzaam draagvlak binnen nederland.

Ik werkte afgelopen 22 jaar voor een Nederlands bedrijf met een omzet gelijk aan de EU bijdrage aan Turkije en een winst in 2015 gelijk aan 2 maal de kosten van de vluchtelingopvang in NL in datzelfde jaar. Ik zou 4 lessen, die ik daar geleerd heb, met U willen delen.

• Les 1 : Geef Complimenten.
  Minister vd Steur, staatssecretaris Dijkhoff, meneer van Lint (IND), meneer Bakker (COA), mevrouw Maas (DT&W) : mijn welgemeende complimenten !!!
  U heeft een geweldige job gedaan : 50000+ vluchtelingen in 2015 opgevangen.
  Niemand heeft op straat geslapen, niemand heeft honger geleden, iedereen is in bad geweest : Check : Bed Bad en Brood.
  Natuurlijk is er ook het nodige mis gegaan. Ik heb hiervan voorbeelden. U kent ze ook. Ik wil echter in 5 minuten niet in casuistiek vervallen.
  Hoewel de behandeling van een blinde syrier in Hotel de Koepel in Haarlem verplichte kost is (zie Facebook bericht van Mara Evers).
  IND heeft me aangenaam verrast met zijn onderzoek naar klanttevredenheid.
  Ik vraag me wel af hoe tevreden ik als vluchteling, kan, mag, en uiteindelijk moet zijn met :
  
  1. het gesleep met me door nederland ten faveure van efficientie IND en COA
  2. de communicatie over belangrijke zaken met me in het nederlands
  3. de detentie op Schiphol
     
  4. het aan mijn lot overlaten, als ik niet hier mag blijven, maar ook ongewenst ben in het land van terugkeer.
  5. het wachten op de volgende fase in de asielzoekmachine
  6. de duidelijkheid over mijn toekomst
• Les 2 : Verbeteren kan alleen door het herkennen en leren van fouten – liever : afwijkingen gewenste ontwikkelingen
  Ik wil hier geen kritiek uiten, maar feedback geven = een kadootje.
  1. IND, Waarom vind ik zo weinig Key Performance Indicatoren van jullie ?
     Ben je echt tevreden met 16.000 asielverleningen in 2015 met 4000 medewerkers ?
  2. IND : Waarom wijs je asielaanvragen af, terwijl je weet dat het oordeel niet uitvoerbaar is en zadel je de DT&W ermee op ?
     
  3. COA : waarom schets je zo nadrukkelijk het beeld dat alles koek en ei is ?
     Waarom is je personeel zo bang om fouten te maken ?
  4. COA : waarom maak je niet meer gebruik van vrijwilligers om “return on investment” te krijgen ?
• Les 3 : Geef uitgaven het karakter van een investering, ipv kosten en verkort de tijd tussen investering en opbrengst.
  Welk deel van de 700M€ zijn jaarlijks terugkerende kosten, welk deel een investering in vluchtelingen.
  1. Prioriteit wordt gegeven aan BB&B, handhaven regels, administratie, afleiding en vertier boven educatie.
  2. Als de voorburgering in AVO’s zo verloopt als bij mijn plaatselijke AVO, begrijp ik waarom de inburgering mislukt. Na 5 maanden heeft 8% van de AVO bewoners 6 uur taallles. Latijns analfabeten worden door COA uitgesloten van taalles.
  3. Het duurt allemaal – veel – te lang.
• Les 4. Leadership (dames en heren politiek, uitvoerenden)
  1. Walk the Talk. Kom de nationale en internationale afspraken na voor opname van vluchtelingen, bijdragen aan UNHCR
  2. Neem verantwoordelijkheid voor eindresultaat : integratie binnen 3 jaar.
  3. Eis van de uitvoerende instanties transparantie over doelstellingen en realisatie.
  4. Steun bijdragen van de vele burgers (vrijwilligers) in het realiseren van Uw integratie doelstelling : werk burgerparticipatie op zijn minst niet tegen.
  5. Vraag U af in hoeverre het deels inhumane asielbeleid ook Uw remedie is, tegen de zo gevreesde “aanzuigende werking” ?
     
  6. Maak U niet zozeer zorgen over de komende verkiezingen, als wel hoe U de geschiedenisboeken in wilt gaan. Wilt U een leader zijn of een pleaser ?

Ruud Merks

De ideeën van de Asielzoekmachine

De Asielzoekmachine is een initiatief dat ons asielbeleid onderzoekt. Hoe werkt het en hoe kan het beter. De laatste bijeenkomst waarin ideeën werden gegenereerd is geweest. Tijd voor een analyse.

Elke bijeenkomst had een specifiek thema (zie foto) dat werd ingeleid door een aantal relevante sprekers. Zo ontmoetten we politici en beleidsmakers van destijds zoals Job Cohen en dhr Nawijn, directeuren van uitvoerende instanties zoals Rob van Lint (IND), mevrouw Helder (COA) en mevrouw Maas (DT&V), vertegenwoordigers van ngo’s zoals Eduard van Nazarski (Amnesty International), Vrijwilliger organisaties, journalisten en vluchtelingen zelf.

In een tiental brainstorms werden in kleine groepen bezoekers meer dan 120 verbeterideeën gegenereerd en op de site gepubliceerd. De ideeën beslaan het hele spectrum van toleranter asielbeleid van de overheid, snellere toelating en integratie, effectievere inzet van vrijwilligers, tot het opnemen van vluchtelingen in eigen huis.

Als lid van de burgerjury heb ik alle 12 bijeenkomsten meegemaakt. Met stijgende onrust aanschouwde ik met welk ogenschijnlijk gemak ideeën werden opgeschreven, die op zijn minst onuitvoerbaar leken en op zijn hoogst zeker zouden stranden in het huidige politieke klimaat. De meerderheid van de nederlanders wil geen “aanzuigende werking” die de meeste ideeen bij uitvoering met zich meebrengen. De bezoekers waren voor het grootste deel lid van de “linkse parochie”, ondanks de pogingen van de leiding van de Asielzoekmachine een bredere afspiegeling in de zaal te krijgen.

Het is ook wel een zware opgave om in een uur in gespreksgroepen met wildvreemde mensen tot concrete ideeen te komen die kunnen concurreren met de ideeen van professionals die daar al langer en met meer kennis mee bezig zijn.
Maar moeten we het genereren van ideeen  dan overlaten aan de experts ?
Nee natuurlijk. Zeker als we bezien welke knelpunten al langere tijd niet worden opgelost.

De knelpunten in ons asielbeleid zijn niet het gevolg van een gebrek aan ideeën maar hoofdzakelijk een gebrek aan de wil of de capaciteit goede ideeën uit te voeren.

Zoals Toine Heijmans van de Volkskrant in de Kick-off het zo treffend samenvatte : “we willen ze (de vluchtelingen) niet”. You can bring a horse to the water, you can’t force it to drink.

Op 20 juni zullen de ideeen worden gepresenteerd aan een groot aantal stakeholders zowel uit de politiek als uit de “asielbranche“. Ook direkt belanghebbenden, vluchtelingen,  zullen er zijn.  Het zou interessant zijn ze te vragen naar hun verwachtingen van de impact van de aanbevelingen; ik verwacht geen besluiten of commitments.

Sterker, ik vrees dat de meeting een hoog “glas is halfvol” karakter zal hebben. Instanties en Vrijwilligers laten graag horen hoe goed zij het doen, politici zullen desnoods erkennen dat het mogelijk in de toekomst nog beter kan en de organisatie van de Asielzoekmachine lijkt meer uit op netwerken van gelijkgestemden, dan verantwoordelijken aanspreken op knelpunten door onwil, slecht beleid of slechte uitvoering. Meer dan eens werd in de bijeenkomsten opgeroepen toch vooral geen kritiek op de aanwezige COA functionaris te hebben, maar met ideeen te komen om het doel desondanks te bereiken.

Ik heb de 112 gegenereerde ideeen maar eens gegroepeerd en gesorteerd in een spreadsheet naar impact en kans op verwezenlijking vanwege politieke / maatschappelijke weerstand. Weerstand die we alleen maar kunnen laten verdwijnen als we ten volle willen beseffen wat een vluchteling doormaakt en welke kosten voor ons op termijn verbonden zijn met het met de rug naar vluchtelingen toe gaan staan.
Daar moet het volgende week over gaan. Hopelijk kunnen we de verleiding weerstaan onszelf op de borst te slaan voor het halfvolle glas en ons concentreren op wat er beter moet, met commitment van de politiek en de uitvoerende instanties.

Het zou goed zijn een vluchtelingenjury het resultaat van de avond te laten beoordelen.

Ruud Merks